მსოფლიოს ბევრი ადამიანისთვის შობა-ახალი წელი ყველაზე საყვარელი დღესასწაულია. ამ დღესასწაულის ერთ_ერთი მთავარი ფიგურაა თოვლის ბაბუა, ხოლო დასავლეთში, განსაკუთრებით კი კათოლიკურ სამყაროში, სანტა კლაუსი. მის შესახებ ბევრი რამ თქმულა და დაწერილა, ბოლო ხანებში ჩვენც ძალიან შემოგვეჩვია. მიაქცევდით ალბათ საახალწლო დღეებში სარეკლამო განცხადებებს_ “თოვლის ბაბუა და სანტა კლაუსი გამოძახებით”, საინტერესოა, ვინ რა ფუნქციას ასრულებს, ერთი, ალბათ, ბავშვებს ართობს, მეორე კი ქეიფობს. ის მეორე ნაღდად ჩვენებური თოვლის ბაბუა იქნება.
სანტა კლაუსის ისტორია, როგორც ამბობენ, იწყება ჰოლანდიელების დაარსებულ ნიუ იორკში. ზუსტად ჰოლანდიელებმა დანერგეს საჩუქრების დარიგების ტრადიცია, რასაც ანგლო_საქსები დასცინოდნენ, თუმცა შემდეგში მშვენივრად აითვისეს ეს არც თუ ურიგო წამოწყება. 1822 წელს ნიუ იორკის ერთმა მოქალაქემ, ვინმე ქლემენთ მურმა შექმნა ზღაპრების სერია, სადაც აღწერდა, თუ როგორ ჩამოდიოდა რვა ირემშებმული მარხილით სანტა კლაუსი ქვეყანაში ანუ ამერიკის შეერთებულ შტატებში. მან აგრეთვე აიძულა სანტა კლაუსი საჩუქრების დასარიგებლად კვამლსადენში ეძრომიალა.
1841 წელს ერთმა ფილადელფიელმა კომერსანტმა, მყიდველი რომ მიეზიდა თავის მაღაზიაში, დაიქირავა კაცი, რომელიც უბრალო თბილ ქურქში გამოწყობილი მთელი დღეების განმავლობაში იჯდა სახურავზე საბუხრე მილის გვერდით. მხოლოდ 1885 წლიდან ვხვდებით ჩვენ სანტა კლაუსს ტრადიციული სახით, ანუ წითელ სამოსში გამოწყობილ თეთრწვერიან ბერიკაცს და როგორც ამბობენ, ამას უნდა ვუმადლოდეთ ერთ გამომცემელს, რომელმაც საფოსტო ბარათების გაგზავნის ინგლისური ტრადიცია, სადაც სანტა კლაუსი იყო გამოსახული, ამერიკაში გაავრცელა. სანტას ახლა უკვე ტრადიციულ იმიჯს ბევრი კოკა_კოლას გამოგონებად მიიჩნევს, თუმცა ამის შესახებ დღემდე დაობენ.
სანტა კლაუსს თავიდანვე ჰყავდა მოწინააღმდეგენი და სკეპტიკოსები. ბევრი ამტკიცებდა და ამტკიცებს რომ:
ა) სანტა კლაუსი არ არსებობს (რასაც ვერ დავამტკიცებ და ვერც ვუარყოფ, რადგან მას პირადად არ შევხვედრივარ).
ბ) სანტა კლაუსი ვერაფრით ვერ მოასწრებს ამდენი საჩუქრის დარიგებას ერთი ღამის განმავლობაში.
რომ გამოეკვლიათ შეეფერება თუ არა ეს სიმართლეს, ზოგიერთებს არ დაეზარათ და სპეციალური გამოკვლევა ჩაატარეს.
გამოკვლევების შედეგად გამოვლინდა, რომ მსოფლიოში ცხოვრობს დაახლოებით ორი მილიარდი ბავშვი. ვინაიდან სანტა დადის მხოლოდ კათოლიკეებთან, ყველა დანარჩენი რელიგიის მიმდევართ გამოვრიცხავთ და მივიღებთ 378 მილიონ ბავშვს, რაც უკვე დიდი შვებაა მოხუცი სანტასთვის. მაგრამ ასეთი რაოდენობის საჩუქრის დარიგებას იგი მაინც ვერ მოასწრებს, რადგან დათვლის შედეგად დადგინდა რომ თითოეულ ოჯახზე მოდის 3,5 ბავშვი, ეს კი ნიშნავს 91,8 მილიონ სახლს. უნდა ვივარაუდოთ რომ თითოეულ სახლში ერთი წესიერი და ბეჯითი ბავშვი მაინც ცხოვრობს, რადგან როგორც საკუთარი გამოცდილებიდან ვიცი, საჩუქრებს ღებულობს ის, ვინც კარგად იქცევა. ყველა სახლის მოსანახულებლად სანტა კლაუსმა უნდა მოასწროს 822,6 ვიზიტის გაკეთება წამში, რაც დამეთანხმებით შეუძლებელია. გამოდის რომ თითოეულ ოჯახის მონახულებაზე მან უნდა დახარჯოს მხოლოდ 0,001 წამი და ამ ხნის განმავლობაში უნდა მოასწროს სადმე გააჩეროს მარხილი, რათა არ ჰქონდეს პრობლემები პოლიციასთან, ჩაძვრეს კვამლსადენში, დაარიგოს საჩუქრები, მიირთვას სპეციალურად მისთვის მომზადებული ტკბილეულობა, ამოძვრეს და გაეშუროს შემდეგი სახლისკენ. ეს ურთულესი ოპერაცია რომ ჩაატაროს სანტა კლაუსის მარხილმა უნდა იმოძრაოს წამში 970 კმ სიჩქარით, რაც 3000 ჯერ მეტია ხმის სიჩქარეზე. რამდენადაც ვიცი, ირემს შეუძლია საათში 25 კმ-ის გავლა, ისიც იმ შემთხვევაში თუ ის ძალიან შეშინებულია ან კიდევ უღმერთოდ მიერეკები.
მიუხედავად ასეთი სკეპტიციზმისა და არასერიოზული დამოკიდებულებისა სანტა კლაუსი ერთ_ერთი ყველაზე პოპულარული პერსონაჟია მსოფლოში და იგი შობა_ახალ წლის დღეებში ძალიან ბევრს ახარებს. ბევრს კი კარგად ანაზღაურებად სამუშაოს აძლევს.
ყოველი წლის ბოლოს ამერიკისა და ევროპის სავაჭრო ცენტრებში სამუშაოდ გამოდის ათასობით სანტა კლაუსი. მათ არა მხოლოდ ბავშვების გასართობად იყენებენ, არამედ ისინი ვაჭრობას მშვენიერ სტიმულს აძლევენ.
არსებობს “მოვაჭრე” სანტა კლაუსების ორი ნაირსახეობა: პროფესიონალები და მოყვარულები. პროფესიონალები ძალზე სერიოზულად უდგებიან თავის სამუშაოს და შესაბამისად მათი შემოსავალი 4_5 კვირის განმავლობაში შეადგენს 30 ათასს დოლარს. ისინი იზრდიან გრძელ წვერს, იღებავენ მას თეთრად და თვალყურს ადევნებენ საკუთარ წონას, რათა სანტა კლაუსივით გამოიყურებოდნენ. ხანგრძლივი დაკვირვების შედეგად დადგინდა რომ პროფესიონალები ბავშვების მხრიდან უფრო მეტ ყურადღებას იპყრობენ ვიდრე მოყვარულები, რომელთაც საკუთარი წვერ_ულვაში არ გააჩნიათ (პროფესიონალები მათ დაცინვით “სინთეტიკას” ეძახიან). ამ სამუშაოზე ჩაბმულნი არიან პროფესიონალი მსახიობებიც, მიწებებული წვერით რა თქმა უნდა, ისინი ღებულობენ დაახლოებით 10 ათასს დოლარს სეზონში, ხოლო მოყვარული არამსახიობები საათში 7_8 დოლარს.
სანტა კლაუსების სამუშაო ძალზედ დამღლელი და მონოტონურია. წარმოიდგინეთ, როგორია დღეში 100 უცნობი ბავშვის მოთმინებით და ყურადღებით მოსმენა, მათთან ხუმრობა და ფოტოს გადაღება. ბოლო დროს მოდაში შემოვიდა სანტა კლაუსებთან ერთად შინაური ცხოველების გადაღება. კარგია თუ შინაური ცხოველი ძაღლი ან კატაა, თორემ ზოგიერთ ექსცენტრიულ ფაუნის მოყვარულს კენგურუ, პითონი ან კიდევ ნიანგი მოჰყავს.
ტრადიციის მიხედვით სანტა კლაუსი ბავშვებს მუხლებზე ისვამდა, მაგრამ პედოფილიის გახშირებული შემთხვევების გამო, მშობლებს აღარ სურთ რათა მათ პირმშოს ვიღაც უცნობმა მამაკაცმა ხელი შეავლოს, ამიტომ სავარძლის მაგივრად ისინი გრძელ სკამზე გვერდი_გვერდ სხედან (პედოფილიაში სანტა კლაუსები ჯერ არ ყოფილან შემჩნეულნი. მაგრამ, ერთხელ, 1000 პოტენციური სანტა კლაუსის შემოწმების შედეგად, აღმოჩნდა რომ მათი 7 % ადრე ნასამართლევი ან სამართალდამრღვევი ყოფილა).
სანტა კლაუსი რომ პოპულარული პერსონაჟია ამაზე მისი “კინო კარიერაც” მეტყველებს. იგი ჯერ კიდევ კინემატოგრაფის გარიჟრაჟზე, 1898 წელს გამოჩნდა და მას შემდეგ რეგულარულად ჩნდება შობა_ახალწლის საპრემიერო ფილმებში. მის შესახებ ფილმები თვით კინოს პიონერს დევიდ უორკ გრიფითსაც კი აქვს გადაღებული. მუნჯი კინოს პერიოდში მან სახელი გაითქვა კომედიებში მონაწილეობითაც. ყველაზე დიდი პოპულარობა კი მან მოიპოვა 1947 წელს, როცა გადაიღეს ახალა კლასიკად ქცეული ფილმი “სასწაული 47_ე ქუჩაზე”. მომდევნო წლების განმავლობაში უამრავი ფილმი გაკეთდა ამ პოპულარულ ბერიკაცზე და იგი ყოველთვის სიკეთის, სიხარულისა და ბედნიერების განსახიერება იყო. მაგრამ შეიცვალა დრო და სანტას ტანსაცმელში გამოწყობილი სრულიად სხვაგვარი გმირები მოევლინენ ეკრანს. როგორც მაგალითად ჯინ ჰექმენის პოლიციელი “ფრანგ მეკავშირეში”, სადაც იგი სანტა კლაუსად გამოწყობილი ნარკოტიკების გამსაღებლებს დასდევდა, ჯეიმს ბელუშის სანტა ფილმში Jingle all the way ნამდვილი თაღლითია, რომელიც არნოლდ შვარცენეგერს დამტვრეულ სათამაშოს “შეტენის”, ან კიდევ ფილმის “ცუდი სანტა” მთავარი გმირი ბილი ბობ თორნთონი, მძარცველი, ლოთი და გამოუსწორებელი მექალთანეა, რომელიც სიტყვა fuck-ს უფრო ხშირად ხმარობს ვიდრე ტარანტინოს ნებისმიერი ფილმის გმირი. მაგრამ ყველაზე შორს წავიდნენ ‘წყნარი ღამე, სასიკვდილო ღამის“ შემქმნელები. ფილმში მოთხრობილია ჭკუიდან გადასული კაცის ამბავი, რომელსაც ბავშვობაში სანტა კლაუსის კოსტუმში გამოწყობილმა მძარცველმა მშობლები დაუხოცა. როცა გაიზარდა მან ხელში ნაჯახი აიღო და ასევე სანტა კლაუსის ტანსაცმელში გამოწყობილმა ადამიანების მოკვლა დაიწყო. ჩანს, ამ ფილმის შემქმნელები არასოდეს ყოფილან ბავშვები და არ განუცდიათ ახალ წელიწადთან, შობასთან და თოვლის ბაბუასთან შეხვედრის სიხარული.
სანტა კლაუსის კინობიოგრაფია კიდევ უამრავ ფილმს მოითვლის, რომელთა ჩამოთვლა ძალიან შორს, ლაპლანდიაზე უფრო შორს წაგვიყვანს…
P.შ. შობის წინ სანტა კლაუსს უთვალავი წერილი მისდის მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხიდან. ბავშვები მას თავის სანუკვარ ოცნებებს უმხელენ და საჩუქრების გამოგზავნას სთხოვენ. კაი ხნის წინ ჩემმა ქალიშვილმა ნინომაც მისწერა წერილი სანტა კლაუსს (თოვლის ბაბუას მისამართი ჩვენ ვერ მოვიძიეთ) და მისგან პასუხიც მიიღო. ვერ აღვწერ თუ რა სიხარული მოუტანა ნინოს ამ წერილმა. იგი კვლავ დარწმუნდა რომ თოვლის ბაბუა თუ სანტა კლაუსი ნამდვილად არსებობს, მიუხედავად იმისა, რომ მისი მეგობრები უმტკიცებდნენ, რომ სინამდვილეში თოვლის ბაბუები ეს თავად მშობლები არიან…
