ვაზის ფოთლების “აჭრელება”
ბოლო რამდენიმე წელია, გურიაში მასიურად გავრცელდა მავნებელი _ ვაზის ჭიჭინობელა.
მავნებლის მატლი, ნიმფა და ზრდასრული ფორმები წუწნიან ფოთოლს ქვედა მხრიდან, რის შედეგად მასზე ჩნდება მოთეთრო-წერტილოვანი ლაქები. დაზიანების შედეგად, ვაზი კნინდება, ყლორტები მახინჯდება და ნაკლებად იზრდება. მავნებლის ძლიერი გავრცელებისას, ყლორტების დიდი ნაწილი მოუმწიფებელია და ზამთრის მცირე ყინვის დროსაც კი ზიანდება. საგრძნობლად მცირდება მოსავალი და უარესდება ყურძნის ხარისხი (მოსავალი მცირდება, 10-40 %-ით ეცემა შაქრიანობა).
ახლა მავნებელი თავისი მავნეობის აქტიურ ფაზაშია. ამიტომ მევენახეებს ვაფრთხილებთ, წამლობა ჩაატარონ რომელიმე ინსექტიციდით (საშუალება მწერების საწინააღმდეგოდ), რასაც სპეციალისტები ურჩევენ.
აგრეთვე, მასიური სახე აქვს ვაზის ყლორტების და ფოთლების გაუფერულებულას _ მათ მკრთალი ყვითელი ფერი აქვთ. ეს რკინის დეფიციტია.
“გაშავებული” ციტრუსი
პრობლემა, რომელიც 30-იანი წლებიდან არის საქართველოში (ვერცხლისფერი ტკიპა _ ზუდენი) ბევრისთვის აუხსნელი და გაუგებარი დარჩა, ამიტომ გლეხობას აინტერესებს, რამ “გააშავა” ციტრუსი.
ამიტომ გადავწყვიტე პრობლემის შესახებ საუბარი და ამ საკითხის გარშემო დასმულ კითხვებზე პასუხის გაცემა.
ვერცხლისფერი ტკიპა მიკროსკოპული მავნებელია, რომელიც შეუიარაღებელი თვალით არ ჩანს. ის 1936 წელს იქნა აღმოჩენილი ფოთის მანდარინისა და ლიმონის ბაღებში.
ტკიპა ციტრუსოვან კულტურებს უზიანებს ფოთლებს, კვირტს, მწვანე ყლორტსა და ნაყოფს. ფოთოლი ქვედა მხრიდან ბრინჯაოს ან ოდნავ ოქროსფერს იღებს, რაც შეეხება ყლორტებსა და ტოტებს, ისინი მურა ფერისაა, ხოლო ნაყოფი იფარება საკმაოდ სქელი ფენით _ კორპით.
ქიმიური ანალიზის საფუძველზე, დაავადებულ ნაყოფში შაქრების ნაკლებობისას ნაყოფი უფრო ტკბილია, რასაც შაქრებისა და მჟავიანობის თანაფარდობის შაქრების სასარგებლოდ შეცვლა იწვევს.
საყურადღებოა, რომ ტკიპა სეზონზე 13 თაობას იძლევა. მას განვითარებისა და გაძლიერებისთვის მაღალი ფარდობითი ტენიანობა და ტემპერატურა სჭირდება (ტემპერატურა 28-30 გრადუსიდან, ტენიანობა _ 80% და ზემოთ). ის მცენარეზე ადრე გაზაფხულიდან იმყოფება, ხოლო ნაყოფზე მისი გადასვლა ხდება მაშინ, როცა ახალგამონასკვული მანდარინი თხილის გულის ტოლაა. ამიტომ წამლობა, აუცილებელია, დავამთხვიოთ ამ მომენტს. წამლობის ჯერადობა დამოკიდებულია, როგორც კონკრეტული ბაღის მდგომარეობაზე, ასევე, გარემო პირობებზე.
გასულ წელს ტკიპას ასეთი მომძლავრება თბილმა, ტენიანმა და ხანგრძლივმა შემოდგომამ გამოიწვია. საწყობებში ციტრუსებს შეყოლილმა მავნებელმა, შენახვის პირობებშიც გააგრძელა მავნეობა და ბევრს შენახული ციტრუსი დაუზიანა.
ბოლო წლების გამოცდილებამ აჩვენა _ ტკიპაზე წამლობა 2-3 ჯერ არის საჭირო. როგორ უნდა ჩატარდეს წამლობა, რომელი პრეპარატით და რა ინტენსივობით, ამის გასარკვევად უმჯობესია, მიმართოთ სპეციალისტებსა და შესაბამისი მომსახურების ცენტრებს.
