აქ მდინარის ხმაურს მთის სიმშვიდე ერთვის, ნისლი ფენებად ჩამოწოლილაყვავილებით მოფენილ მინდორზე. ეს ჩოხატაურია, სოფელი ჩხაკაურა _ ზღვის დონიდან 1500 მეტრი. აქ მძიმე ზამთარი იცის, თოვლიც ყველაზე ადრე ამ სოფელში მოდის და ყველაზე გვიან დნება. მიწა ნაყოფიერია. აქაურები სოფლის მეურნეობას დიდ ყურადღებას აქცევენ, თუმცა, უმეტესად მესაქონლეობას მისდევენ _ ზაფხულობით საქონელს მთებში მიერეკებიან და საზამთროდ ემზადებიან; ყველს და კარაქს ბლომად ამზადებენ, საგანგებოდ ინახავენ და ზამთრისთვის იმარაგებენ…
ჩხაკაურელების უმეტესობა კარტოფილის ბიზნესით არის დაკავებული. ზოგიერთ მათგანს ნაკვეთი ბახმაროში აქვს, სადაც 3-4 ტონა კარტოფილი მოჰყავთ, ბარში ყიდიან და ზამთრისთვის საჭირო პროდუქტებს იმარაგებენ. თუმცა, ეს ყველაფერი როდია…
სოფელში სამ ადამიანს საკალმახე აქვს გაკეთებული, რომელიც, მათი თქმით, საკმაოდ შემოსავლიანია.
კალმახს არსებობისთვის მუდმივი ცივი წყალი სჭირდება, ჩხაკაურაში კი ეს პრობლემას არ წარმოადგენს. 32 წლის ნუგზარ ირემაძე 2 წელია, ამ ბიზნესითაა დაკავებული. გვეუბნება, რომ საკალმახის შენახვა დიდ ხარჯებთან არის დაკავშირებული, თუმცა, მოგებაც კარგად მოაქვს:
_ კალმახს სპეციალური საკვები სჭირდება _ 25 კილოგრამი 80 ლარი ღირს, რაც ჩემს კალმახებს ერთ კვირას ჰყოფნის. საერთოდ, კილო-კილოზეა, ანუ რამდენ კილოგრამ საჭმელს აჭმევ, იმდენი კილოგრამი თევზი გექნება, _ გვითხრა ნუგზარმა.
კილოგრამი კალმახის ფასი 10 ლარია: _ სახლში ბევრი მოდის კალმახის საყიდლად. ბახმაროს სეზონზე კი ძალიან ბევრს ვყიდი. 19 აგვისტოს 80 კილოგრამი გავყიდე. ხშირად მოდიან დისტრიბუტორები და მიაქვთ, _ აღნიშნავს ნუგზარი.
კალმახს 6 თვე სჭირდება იმისთვის, რომ გაიზარდოს. ნუგზარს სახლთან ახლოს პატარა აუზიც აქვს, სადაც 30 კალმახი ჰყავს გაშვებული:
_ არ ვიჭერ. მინდა, რომ გაიზარდონ. დროთა განმავლობაში ორაგულად იქცევიან. ძალიან მაინტერესებს ეს პროცესი. ერთი ცალი 1 კილოგრამი მაინც იქნება, მეტი თუ არა, _ გვიხსნის ნუგზარი.
კალმახის პატარა ლიფსიტებს 25 თეთრად ბათუმში ყიდულობს, თუმცა სულ მალე, თვითონ გამოიყვანს:
_ ბათუმში ვისწავლე. ადვილი ნამდვილად არ არის, თუმცა, შესაძლებელია. ლიფსიტებს რომ არ ვიყიდი, შემოსავალიც მეტი მექნება. ამისთვის გამდინარე, ცივი წყალია საჭირო. ახალი “ბასიენი” უნდა გავაკეთო, იქ გადავიყვანო, დავაყრევინო ქვირითი და შემდეგ ძველ “სამფლობელოს” დავუბრუნო. ბევრი პროცედურაა ჩასატარებელი, რომელიც შედეგსაც მალე გამოიღებს, _ ამბობს საკალმახის მეპატრონე.
კალმახების მოვლაში, მეგობრის შვილი, 13 წლის რამაზ ბერიძე ეხმარება:
_ როდესაც თევზებს საკვებს გადავუყრი, ფართხალებენ, ხტუნავენ. ძალიან ლამაზი საყურებელია, _ გვეუბნება რამაზი და თან თევზებს საკვებს უყრის. სანახაობა მართლაც თვალწარმტაცია _ კალმახები წყლის ზემოთ ხტებიან, საჭმელს უმალვე ყლაპავენ და წყნარდებიან.
რამდენიმე თვის წინ, ნუგზარს მდინარის კალმახიც ჰყავდა, თუმცა, მისი გამრავლება ვერ შეძლო:
_ ეს კალმახი “ბასეინისაა”. მდინარის უფრო ლამაზია, წითელი წინწკლები აქვს. ცოტა ხანს მყავდა, თუმცა “ბასიენში” ვერ იცოცხლა. ალბათ, არც ეს საკვებია მათთვის მისაღები. მინდა ისევ ვცადო და მდინარის კალმახიც მოვამრავლო. ვნახოთ, იქნებ, გამომივიდეს, _ იმედს არ კარგავს ნუგზარი.
