სოიო, რომელსაც გურიაში მუხუდოსაც ეძახიან (ზოგჯერ მუხუდოს ამ მცენარის მარცვლებს უწოდებენ), ლობიოს მსგავსი ერთწლოვანი პარკოსანი მცენარეა. მისი მარცვლისგან ამზადებენ ზეთს, რძეს, სხვადასხვა სახის საკვებს.
მართალია, სოიოსგან დამზადებული სხვადასხვა სახის ნახევარფაბრიკატი თუ პროდუქტი უხვად იყიდება ბაზრებსა და მარკეტებში, მაგრამ რეგიონებში მცხოვრებ ოჯახებს, ვინც მიწის ნაკვეთს ფლობს, მსურს ვურჩიო, დათესონ სოიო გარკვეული რაოდენობით. ნაყიდს, როგორ იაფადაც უნდა შეიძინოთ იგი, სჯობს, გქონდეს საკუთარი, რადგანაც მრავალფეროვან კერძებსაც მოამზადებთ და საბაზრო დანახარჯი საერთო არ გექნებათ, გარდა საკუთარი გარჯისა, რაც არ უნდა დაგეზაროთ.
სოიოს დათესვა შეიძლება, როგორც სიმინდთან ერთად, ისე ბოსტანში, დაშორებული კვლებში, ბაზოებზე.
როგორ მოვამზადოთ სოიოს რძე
გთავაზობთ ჩემეულ რეცეპტს, რომელიც საიდან ვისწავლე, აღარც მახსოვს. ეს იყო იმ დაბნელებულ წლებად წოდებულ პერიოდში, როცა საკვები პროდუქტები და პური ჭირდა. თუმცა, იმდენად შესანიშნავია სოიოს რძის მაწონი, სამარხვო თუ ჩვეულებრივი ნამცხვრებისთვის, დღესაც ხშირად ვაკეთებ.
შევნიშნავ, რომ შინ დამზადებული სოიოს რძე დასალევად, თითქმის არ ვარგა, უფრო სწორად, სპეციფიკური გემო აქვს, თუმცა, შესანიშნავია მაწვნად. რძე დუღდება ჩვეულებრივად და როგორც ძროხის რძეს, ისე შევადედებთ.
მომზადების წესი: ავიღოთ ერთი კილოგრამი სოიო, დავფაროთ წყლით და ერთი ღამის განმავლობაში დავტოვოთ. მეორე დღეს გადავწუროთ წყალი და დამბალი სოიო გავატაროთ ხორცსაკეპ მანქანაში. მიღებულ მასას დავასხათ ერთი ლიტრი წყალი და კარგად ავურიოთ, შემდეგ კი გავწუროთ მარლაში. თუ შევატყობთ, რომ რძეზე სქელია, ოდნავ წყალი დავუმატოთ. მერე ავადუღოთ ჩვეულებრივად და დავაყენოთ მაწონი.
ასეთი მაწონი ძალიან კარგია სამარხვო ნამცხვრებისა თუ ბლინების გასაკეთებლად.
სოიოს კატლეტი
სოიოს კატლეტი საყოველთაოდ ცნობილია. თუმცა, მე მინახავს დიასახლისები, რომლებსაც უთქვამთ, რომ სოიო ჯერ მოხარშეს, მერე გაატარეს, შეაზავეს და ასე გამოაცხვეს კატლეტი. უნდა გითხრათ, რომ ასეთი წესით მომზადებული კატლეტი ნახევრად კარგავს გემოს. უნდა მოვამზადოთ შემდეგნაირად: ჯერ დავალბოთ ერთი ღამით, რამდენიც გვინდა. როგორც რძისთვის ვამზადებდით. შემდეგ გავატაროთ და დანარჩენი ყველანაირი სანელებელი, დამბალი და გაწურილი პური შევურიოთ, კვერცხი დავახალოთ ისე, როგორც ხორცის კატლეტს და გამოვაცხოთ და შევწვათ ზეთში. ძალიან გემრიელია _ მოგაგონებთ ქათმის ფილეს კატლეტს.
