ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელი ძიმითი 17,66 კვადრატული კილომეტრზეა გადაჭიმული.
ისტორიული წყაროების მიხედვით, ძიმითი არის სოფლების _ ზედა ძიმითისა და ქვედა ძიმითის ძველი სახელწოდება. ძიმითის სასოფლო საზოგადოება ასევე მოიცავდა მამათს და ეჭირა მდინარე სუფსის მარჯვენა ნაპირი, ნიგოითის სერის კალთები. საზოგადოებას ეკავა მთაგორიანი ტერიტორიები, ხოლო სამხრეთით და დასავლეთით ეჭირა მდინარე სუფსის უხვმოსავლიანი სასიმინდე მერეები, შუაში ჩამოდიოდა მდინარე მამათისღელე. ძირითადად მოდიოდა სიმინდი და ღომი. გავრცელებული იყო მეაბრეშუმეობა და მეფუტკრეობა.
ძიმითში გორდელაურის, კიბულასა და ჩიტიას გორაკები ეკავა ციხეს, რომელსაც ვახუშტი ბატონიშვილი ბერიძის ციხედ მოიხსენიებს. ციხის მფლობელი იყო ფომინისა ბერიძე, რომელიც ქრისტეფორე კასტელს ჰყავს მოხსენიებული. ციხის ეზოში იდგა სასახლე.
ძიმითში იყო წმინდა კვირიკეს სახელობის ხის, გუმბათიანი ეკლესია. ეკლესიას გარშემო ჰქონდა ქვის გალავანი. 1660-1662 წლებში ვამეხ დადიანმა ძიმითი აფხაზეთის საკათალიკოსოს შესწირა. ეკლესია გუგუნავების სათავადოში მდებარეობდა და მათი მზრუნველობით სარგებლობდა. გიორგი და სიმონ გუგუნავებმა ძიმითს შესწირეს ზარი, ვახუშტი გუგუნავამ კი წმინდა გიორგის ხატის ბუდე. 1901 წლის 15 იანვარს ძიმითის ეკლესიას ცეცხლი გაუჩნდა და მთლიანად განადგურდა. ხანძარმა იმსხვერპლა თავადი გუგუნავების კუთვნილი საგვარეულო ნივთები.
ძიმითი საბჭოთა პერიოდში წარმოადგენდა ერთიან კოლმეურნეობას. მისი ეკონომიკის მთავარი დარგი იყო მეჩაიეობა. სოფელში აგრეთვე მოჰყავდათ ციტრუსი, თუთა, ხეხილი და ვაზი. 1951 წელს აშენდა ძიმითჰესი, რომელიც ემსახურებოდა ძიმითისა და ნაგომრის კოლმეურნეობებს. 1959 წელს გაიხსნა 150-მეტრიანი ხიდი მდინარე სუფსაზე, რომელმაც ძიმითი ოზურგეთსა და ჩოხატაურს უმოკლესი გზით დაუკავშირა, ასევე, აშენდა 25-საწოლიანი საავადმყოფო.
ძიმითში დღეს არც საავადმყოფოა და არც ეკლესია. წლების წინ ეკონომიკის მთავარი განმსაზღვრავი ჩაი კი, როგორც ყველგან, აქაც საყანე ფართობებმა ჩაანაცვლა.
ინტერნეტში ვერ იპოვით ინფორმაცია ამ სოფლის ერთ-ერთი სიმდიდრის _ გოგირდოვანი წლების შესახებ, თუმცა, იქ მოსულებს ყველა ძიმითელი მოგიყვებათ "მჟავე წყლების" სასარგებლო თვისებებზე.
როგორც აქაურები ამბობენ, კომუნისტების დროს, ე. წ. მერეში, მდინარე სუფსის მარჯვენა ნაპირზე, გოგირდოვანი წყალი გლეხებმა მიწის დამუშავების დროს აღმოაჩინეს და ამის შესახებ ხელისუფლებას შეატყობინეს. იმდროინდელმა მთავრობამ ცენტრში დეპეშა "აფრინა" და მალე ჭაბურღილიც გაკეთდა, რომლის ნაშთები დღესაცაა შემორჩენილი.
უხუცესების მტკიცებით, ძიმითის გოგირდოვანი აბაზანით საბჭოთა კავშირის მაღალი თანამდებობის პირები სარგებლობდნენ.
გვიყვებიან, რომ იმ ადამიანებისთვის, რომლებსაც ტრამვული და ინფექციური წარმოშობის ქრონიკული ართრიტები, მარილები, რევმატიზი, სახსრების, გულსისხლძარღვთა სისტემის გარკვეული სახის და ნერვიული სისტემის დაავადებები აწუხებთ, ძიმითის "გოგირდოვანი" წყალი "მისწრებაა". გვეუბნებიან იმასაც, რომ ამ წყლებით მკურნალობამ ბევრი ადამიანი მოარჩინა.
ნოდარ დიასამიძე ოზურგეთში ცხოვრობს. როგორც თავად გვითხრა, აბაზანების მისაღებად ექიმის რჩევით დადის:
_ მეორედ მოვედი, მითხრეს, რომ მარილებისთვის კარგია. ვნახოთ, რა შედეგს გამოიტანს, _ გვითხრა ბატონმა ნოდარმა, რომელიც ძიმითს ოჯახთან ერთად სტუმრობს.
მიუხედავად იმისა, რომ ტერიტორია მოუწესრიგებელი, დანაგვიანებული და აბაზანების მისაღებად მოუწყობელია, ამ ადგილს ძალიან ბევრი ადამიანი აკითხავს. შესაბამისად, ხშირია ბანაობის მსურველთან რიგი.
ე. წ. "ბასეინში", რომელსაც ირგვლივ ტალახი და ეკალ-ბარდები აკრავს, მხოლოდ ერთი ადამიანი შეიძლება ჩავიდეს _ მეტის ჩასვლის საშუალებას ადგილი არ იძლევა. ადგილობრივების თქმით, მკურნალობის სრული კურსი 10 დღეს მოიცავს:
_ ათი დღის განმავლობაში 20-20 წუთი უნდა ჩაწვე ამ წყალში შიშველი, მაგრამ აქ ისეთი პირობებია, რომ მაგას ვერ მოახერხებ. შიშველი კი არა, ტანსაცმლით ვერ ჩახვალ ნორმალურად. ეს აბაზანა გზის პირზეა და აქ ხალხი დადის. წლების განმავლობაში ვთხოვთ ხელისუფლებას, რომ ამ ადგილს ყურადღება მიაქციოს და ეს სიმდიდრე გამოიყენოს, მაგრამ არავის ესმის. არადა, ეს თუ გაკეთდა, სოფელსაც მისი შემოსავალი ექნება. თან გზასთან ახლოსაა, არც გზაა ძალიან ავარიული. მონდომება უნდა, თორემ ყველაფერი გამოვა, _ გვითხრეს ადგილობრივებმა.
ჭაბურღილიდან მომავალ წყალს ცეცხლიც ეკიდება, რაც განსაკუთრებით, ბავშვებს მოსწონთ:
_ უცხოელებიც ხშირად დადიან და გაოცებას ვერ მალავენ, წყალს რომ ცეცხლი უკიდია. ვუყვებით წყლის სასარგებლო თვისებების შესახებ, მაგრამ მხოლოდ ჩვენი მონაყოლი საკმარისი არაა, _ დასძენენ ძიმითელები.
გარდა ამ ე. წ. საბანაოსაც, იქვე ახლოს, სპეციალურად გამოყვანილი მილიდან გოგირდოვანი წყალი მოდის. როგორც გვითხრეს, ეს წყალი სასმელად ვარგისია და ყველაზე მეტად იმ ადამიანებს უხდება, ვისაც კუჭი აწუხებს:
_ დღე არ გავა, აქ რომ ვინმე არ მოვიდეს და ეს წყალი არ წაიღოს. არ იყვნენ კომუნისტები სულელები და ტყუილად არავინ არაფერს გააკეთებდა. შემოწმებული და დადგენილია, რომ უნიკალური წყლებია, მაგრამ რად გინდა?! მხოლოდ ჩვენ ვიცით ამის შესახებ. თქვენ პირველი მედიასაშუალება ხართ, რომელიც ამ თემით დაინტერესდა და იმედი გაგვიჩინა. იქნებ, რამე გაკეთდეს და სოფელ შემოსავალი გაუჩნდეს. სხვა თუ არაფერი, ხალხს მაინც წაადგება იმის ცოდნა, რომ ამ წყლებით ბევრი დაავადების მკურნალობაა შესაძლებელი, _ გვითხრეს ძიმითში.
როგორც გაირკვა, ამ სიმდიდრის შესახებ ინფორმაციას არც ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში ფლობენ და არც გუბერნიაში.
ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის გამგებლის მერაბ ჭანუყვაძის თქმით, თემით აუცილებლად დაინტერესდება, შესაბამის სტრუქტურებსაც ჩართავს და დასკვნების გაკეთების შემდეგ ტერიტორიის მოწყობაზეც იზრუნებს.
"გურია ნიუსმა" აღნიშნულის შესახებ გარემოსა და ბუნებრივი რესურსების დაცვის მინისტრი გიგლა აგულაშვილიც ჩააყენა საქმის კურსში:
_ ძალიან საინტერესო თემაა. აუცილებლად დავინტერესდები, _ გვითხრა აგულაშვილმა.