“ფანჯრიდან ვუყურებ ცხოვრებას” _ რა მოთხოვნა აქვს 25 წლის შეზღუდული შესაძლებლობის პირს

სახალხო დამცველის ოფისმა შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთათვის ფიზიკური გარემოს მისაწვდომობის ხარვეზები სპეციალური ანგარიში (2018 წელი) წარუდგინა საზოგადოებას და ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებს შემდეგი სახის რეკომენდაციით მიმართა:

1. შესწავლილ იქნას მისაწვდომობასთან მიმართებით მუნიციპალურ დონეზე არსებული საჭიროებები და შემუშავდეს რეკომენდაციები გამოვლენილი ბარიერების აღმოსაფხვრელად;
2. უზრუნველყოფილ იქნას შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირებისთვის სივრცის მოწყობის სამშენებლო სტანდარტების პრაქტიკაში დანერგვა და მათ აღსრულებაზე ეფექტური ზედამხედველობა. ამასთან, პრევენციული და რეპრესიული ღონისძიებების (ნებართვაზე უარი, გაფრთხილება, დაჯარიმება და სხვა) გამოყენება, როგორც მშენებარე, ისე უკვე აშენებულ ობიექტებთან მიმართებით;
3. მოხდეს შესაბამისი არქიტექტურული და საზედამხედველო სამსახურების პერსონალის გადამზადება შშმ პირებისთვის სივრცის მოწყობის სტანდარტებზე. საჭიროების შემთხვევაში, შეიქმნას სამსახური, რომელიც აღჭურვილი იქნება ეფექტური ინსპექტირებისთვის საჭირო ცოდნით;
4. საპროექტო დოკუმენტაციებზე თანხმობის გაცემა დაეფუძნოს შშმ პირთა კომპლექსური საჭიროებების გათვალისწინებას;
5. უკვე აშენებული ობიექტების რეკონსტრუქციის შესაძლებლობის შესაფასებლად უზრუნველყოფილ იქნას ექსპერტიზის ჩატარება და შემდგომი პროცესის მიღებული შედეგების შესაბამისად წარმართვა;
6. მისაწვდომობის კუთხით გადაწყვეტილებათა მიღების პროცესში უზრუნველყოფილ იქნას შშმ პირების და მათი წარმომადგენელი ორგანიზაციების ჩართულობა;
7. შემუშავდეს მუნიციპალურ დონეზე გაუმჯობესებული ფიზიკური გარემოს მაჩვენებელი სტატისტიკა.

ასევე, ანგარიშში წერია: “მიუხედავად იმისა, რომ, ზოგადად, მუნიციპალიტეტებში პროცესზე ზედამხედველობას თვითმმართველობის შესაბამისი სტრუქტურული ერთეულები ახორციელებენ, ხოლო ინფრასტრუქტურული სამსახურების მიერ საპროექტო დოკუმენტაციის წარდგენის შემდგომ ხდება ობიექტების მშენებლობაზე ნებართვის გაცემა და პროცესზე ტექნიკური ზედამხედველობა (მცხეთის, ოზურგეთის, ლაგოდეხის, ტყიბულის, კასპის მუნიციპალიტეტები და სხვა), გარკვეულ შემთხვევებში, თავად საპროექტო დოკუმენტაციები არ არის დეტალიზებული და მოიცავს მხოლოდ ზოგად მითითებას შშმ პირთა საჭიროებების გათვალისწინების თაობაზე. ამასთან, პრობლემურია ნებართვის გაცემის შემდგომ ეტაპზე მშენებლობის პროცესზე ეფექტური ინსპექტირების გახორციელება”.

ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის დაბა ნარუჯაში მცხოვრები გიგა  ხიმშიაშვილი “გურია ნიუსთან” საუბრის დროს ამბობს, რომ გარემო აუცილებლად უნდა  იყოს ადაპტირებული, რათა შშმ პირებმა დამოუკიდებლად შეძლონ გადაადგილება:

_ ჩემი ოცნებაა, სკოლებში და საზოგადოებრივ ტრანსპორტში იყოს ადაპტირებული გარემო. მე, პირადად, იმის გამო, რომ სკოლაში გარემო ადაპტირებული არ იყო, არ მისწავლია. ვერც დამოუკიდებლად ჩავალ ქალაქში. მესმის, ჩვენს ქვეყანაში ამ ყველაფრის შესრულება ძნელია, მაგრამ უფრო მეტად უნდა იყოს ჩვენი უფლებები დაცული.

ჩვენი რესპონდენტი ამბობს, რომ სოციალური პროგრამები არსებობს, მაგრამ ყველა პროგრამა 18 წელს ქვევით შშმ პირებისთვის არის განკუთვნილი.

გიგა საქველმოქმედო ასოციაცია “გურიაში” დადიოდა, მაგრამ ცერებრალური დამბლის დიაგნოზის მქონე 25 წლის გიგა ამ ეტაპზე სახლშია:

_ ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის მერიაში მქონდა შეხვედრა და ვიმედოვნებ, რომ გაითვალისწინებენ ჩემ მიერ დაყენებულ საკითხებს. ოზურგეთის მერი და პარლამენტარი არჩილ თალაკვაძე სახლშიც მსტუმრობდნენ. მათ ველოტრენაჟორი და წელის აზიდვებისთვის მოწყობილობა მომიტანეს.

დედა ადრეულ ასაკში გარდამეცვალა. ახლა მამაჩემი და მისი მეუღლე მივლის, რომელიც ნამდვილ დედასავით მეხმარება.

მინდა, რომ შშმ პირები არ იყვნენ გარემოს გამო შეზღუდულები, რადგან ჩვენ გაცილებით ბევრი რამის კეთება შეგვიძლია, გარემო კი ამის შესაძლებლობას არ გვაძლევს”, _ გვითხრა გიგა ხიმშიაშვილმა.

გიგა  ხიმშიაშვილის მთავარი მოთხოვნაა მოხდეს ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში გაიხსნას სარეაბილიტაციო ცენტრი, სადაც 18+ ზევით შშმ პირებისთვის იქნება სხვადასხვა პროგრამები.

ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის მერიის ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალური სერვისების განყოფილების უფროსმა მაიზერ ცელაძემ გვითხრა, რომ ჩვენმა რესპონდენტმა წერილობით უნდა მიმართოს ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის მერიას:

“შშმ პირების პროგრამებში მომავალ წლიდან მოხდება ცვლილებები, რომლის შესახებაც საზოგადოების ინფორმირება მოხდება უახლოეს ხანში. რაც შეეხება 18-ს  ზევით შშმ პირებისთვის  სარეაბილიტაციო მომსახურებას, ამ კუთხითაც მიდის მუშაობა. ამ ეტაპზე შეზღუდული შესაძლებლობის პირებისთვის ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის მერიის ბიუჯეტში ორი პროგრამა მუშაობს. ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის  2022 წლის ბიუჯეტით გათვალისწინებული ჯანმრთელობის დაცვისა და სოციალური დახმარების გაცემის პროგრამა და მიღების წესი და შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა დახმარება (პროგრამული კოდი 06 02 04)”, _ გვითხრა მაიზერ ცელაძემ.

საქველმოქმედო ასოციაცია “გურიას” წარმომადგენელი ლანა ლომაძე ჩვენთან საუბრის დროს ამბობს, რომ “ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში რეგისტრირებულ პირებს, რომელთა ოჯახების სარეიტინგო ქულა 0-დან 200001-მდეა და ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში რეგისტრირებულ ვეტერანებს, მკვეთრად და მნიშვნელოვნად გამოხატული შშმ სტატუსის მქონე პირებს და შშმ ბავშვებს, საჭიროების შემთხვევაში, ეძლევათ საშუალება, მიიღონ თანადაფინანსება ინვოისით წარმოდგენილი თანხის 50% არა უმეტეს 500 ლარის ფარგლებში ძვირადღირებულ კვლევაზე (კორონაროგრაფია, ანგიოგრაფია). ასევე, გამონაკლის შემთხვევაში, სხვა ძვირადღირებული კვლევების თანადაფინანსება, ოზურგეთში რეგისტრირებული იმ პირებისა, რომელთა ოჯახების სოციალური სარეიტინგო ქულა 0-დან 150001-მდეა (200 ლარამდე კვლევები დაფინანსდება 90% თანაგადახდით, 200 ლარის ზემოთ ღირებულების კვლევები დაფინანსდება 50%-ით, არა უმეტეს 500 ლარისა)”.

მისივე თქმით,  “ორგანიზაცია ახორციელებს სოციალური რეაბილიტაციისა და ბავშვზე ზრუნვის სახელმწიფო პროგრამის ქვეპროგრამებს “ბავშვთა ადრეული განვითარების ხელშეწყობა” და “6-დან 18 წლამდე შშმ ბავშვთა დღის ცენტრით მომსახურება”. ასევე, ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის მერიის დაფინანსებით მიმდინარეობს “18 წლის ზემოთ მყოფი შშმ პირების ფსიქო-სოციალური რეაბილიტაციის პროგრამა”.  აღნიშნული პროგრამების მიზანია ბენეფიციართა და მათი ოჯახების მხარდაჭერა, განვითარების სტიმულირება, სკოლამდელ ან ზოგადსაგანმანათლებლო პროგრამებში ჩართვა, სოციალური ინკლუზია და მიტოვების პრევენცია.

მიუხედავად იმისა, რომ აღნიშნული პროგრამები მრავალი წელია მიმდინარეობს და საკმაოდ გამოცდილი თანამშრომლები გვყავს, წლევანდელი წელი დავუთმეთ პერსონალის კვალიფიკაციის ამაღლებას სხვადასხვა მიმართულებით, რაც, ვფიქრობთ, კიდევ უფრო წაადგება სერვისის ხარისხის გაუმჯობესებას.

მისასალმებელია, რომ რეგიონში უკვე შესაძლებელია, 18-წლამდე შშმ პირთათვის რეაბილიტაცია/აბილიტაციის სახელმწიფო პროგრამაში ჩართვა. სამწუხაროდ, 18 წლის ზემოთ მყოფი შშმ პირებისთვის ეს სერვისი არ არის ხელმისაწვდომი. სამომავლოდ ვგეგმავთ აქტიურად ვიმუშაოთ ამ საკითხის გადასაჭრელად”, _ გვითხრა ლომაძემ.