ოზურგეთის ისტორიული მუზეუმის თანამშრომლებმა წელს პირველად შემეცნებით-საინფორმაციო ღონისძიება გამართეს, რომელიც შობა-კალანდას ტრადიციების გახსენებას ეხებოდა.
ოზურგეთის ისტორიული მუზეუმის ერთ-ერთი თანამშრომელი, ლალი კილაძე “გურია ნიუსთან“ საუბრის დროს ამბობს, რომ ღონისძიებაში არაერთმა სკოლის მოსწავლემ და მასწავლებლებმა მიიღეს მონაწილეობა.
„ოზურგეთის ისტორიული მუზეუმის გუნდმა მოვამზადეთ ყველაზე საინტერესო ინფორმაციები ღონისძიების მონაწილეებისთვის. ასევე დავბეჭდეთ ფოტოები, სადაც აღბეჭდილი იყო, როგორ აღნიშნავდნენ შობას და კალანდას.
შობის და კალანდის აღნიშვნა გურულებისთვის ძალიან დატვირთული იყო და აშკარად სჯეროდათ თუ იმ წესით ჩაატარებდნენ, ორივე დღესასწაულს, იმ წელს მშვიდობიანად და კარგად გაატარებდნენ.
კალანდას რიტუალები ძალიან უყვარდათ და ახლაც უყვართ გურიაში. ძველად, უფრო მეტი დატვირთვა ჰქონდა ამ დღეს. ბოლო წლებში კი გურიაში იდგმება თეატრალური წარმოდგენა და ხდება იმ რიტუალების გაცოცხლება, როგორც ხვდებოდნენ წლების წინ ამ დღეს ჩვენს კუთხეში.
კალანდის დღეს, დილიდან ჭრიდნენ ცხემლის ხეს და აუცილებლად კეთდებოდა თხილის ხისგან ჩიჩილაკი. 13 იანვრის საღამოს, ღამის 12 საათზე სახლის კარებთან მეკვლე უნდა ყოფილიყო. მეკვლე ან ოჯახის უხეცესი წევრი იყო ან კიდევ ყველასთვის ცნობილი და დაფასებული ადამიანი. ასევე მეალილოებიც მიდიოდნენ კალანდა ღამეს. ძალიან საინტერესო ინფორმაცია არის შემორჩენილი: მეალილოები იმ ოჯახში არ მივიდოდნენ თუ, რომელიმეს წინა წელს ცუდი საქმე ჰქონდა ჩადენილი. ამ ყველაფერს ითვალისწინებდნენ ის ოჯახები, რომლებთანაც მეალილოები, არ მივიდოდნენ. ყველაფერს აკეთებდნენ გამოსასწორებლად, რომ შემდეგ წლის კალანდას მისულიყვნენ მეალილოები.
მეკვლეს აუცილებლად გასალოცი გობი ეკავა ხელში, რომელზეც იყო დაწყობილი ღორის თავი, ასევე პატარა თიხის ჯამში გაცრილი ღომი, რომელშიც ჩადებული იყო კვერცხი, სიმდიდრის და გამრავლების ნიშანი. გობზე ასევე დალაგებული იყო სხვადასხვა ხილი, ტკბილეული და ვერცხლის ფული. ვისაც ვერცხლის მონეტა შეხვდებოდა განსაკუთრებულად იღბლიანი და ბედნიერი იქნებოდა იმ წელს. ასევე იდო სპეციალური კვერი, რომელსაც დედას პურს ეძახდნენ. ასევე დილით 14 იანვარს ხდებოდა ცეცხლის გამოცვლა. ცხემლის შეშა ძალიან ნელა იწვოდა და დიდხანს იყო, ამიტომ ბედობა დღეს ხდებოდა ეს რიტუალი. ასევე ამავე დღეს ოჯახის უფროსი მამაკაცი სამჯერ შემოუვლიდა სახლს და ეს იმიტომ ხდებოდა, რომ იმ წელს მათ სახლში ყოფილიყო სითბო, სიმშვიდე და კეთილდღეობა.
აგუნას პატივსაცემი რიტუალი საახალწლო და საშემოდგომო დღესასწაულებზე სრულდებოდა. ცხვებოდა სპეციალური კვერები და საწნახელთან მიჰქონდათ გობზე დადებული ღორის თავი. საწნახელთან შეასრულებდნენ „აგუნას“ გადაძახების სიმღერას. მოგეხსნებათ, რომ „აგუნა“ არის ღვინის ღმერთი,” – გვითხრა ლალი კილაძემ.
ავტორი
