ძვირფასო რედაქცია, ძალიან შეშფოთებული გწერთ ჩვენში გავრცელებული ბზის დაავადების შესახებ. განსაკუთრებით მომიკვდა გული, როცა სააღდგომოდ სასაფლაოზე მივედი და იქ არსებული ბზის ბუჩქების უმეტესობა გამხმარი და განადგურებული დამხვდა. შარშანაც იყო მსგავსი ფაქტები, თუმცა ნაკლებად.
აშკარაა, ეს ძვირფასი მცენარე გადაშენების საფრთხის წინაშეა.
გთხოვთ, აგვიხსნათ, რა რატომ ხმება ბზა?
მანონ ლომჯარია, პედაგოგი, ოზურგეთი, სოფელი ლიხაური
სასწრაფოდ უნდა ვებრძოლოთ ბზის ალურას
2014 წლის ზაფხულში, დასავლეთ საქართველოს ტერიტორიაზე შემოიჭრა საშიში საკარანტინო მავნებელი _ ბზის ალურა, რომელმაც დროის მოკლე მონაკვეთში გაანადგურა უძვირფასესი მცენარის _ კავკასიური ბზის კორომების დიდი ნაწილი.
ამ მხრივ სავალალოა გურიის რეგიონში გავრცელებული ბზების მდგომარეობაც _ მავნებელმა გაანადგურა არა მარტო დეკორატიული მიზნით გაშენებული ბზები, არამედ ერთეული სახით შემორჩენილი მცენარეებიც. არსებობს საშიშრობა, რომ მავნებელი შესაძლოა, გადავიდეს სხვა მცენარეებზეც (ჭანჭყატი, ბაძგი).
უცხოური ლიტერატურიდან ცნობილია, რომ მავნებელს წლის განმავლობაში შეუძლია ორი-სამი თაობის მოცემა. ჩვენს პირობებში მისი ბიოლოგია ისწავლება და ვფიქრობთ, რომ ის ჩვენში უფრო მეტ თაობებს განავითარებს. მაგალითად, გურიის რეგიონში (ოზურგეთი-ანასეული), მავნებლის პირველი თაობის მატლები უკვე გამოჩნდა იანვარ-თებერვალში და აპრილში მეოთხე, მეხუთე ხნოვანების მატლები მასიურად შეესივნენ მწვანედ დარჩენილ ბზის მცენარეებს.
სამწუხაროდ, დღეისთვის, როგორც ზემოაღნიშნულიდან ჩანს, მავნებლის წინააღმდეგ ბრძოლის ღონისძიებების ჩატარება დაგვიანებულია.
სათქმელი უნდა ითქვას და დაავადების სწრაფი გავრცელების მიზეზი უნდა ვეძებოთ შემდეგში:
1. ჯერჯერობით გაურკვეველია, ვინ არის პასუხისმგებელი მავნებლის წინააღმდეგ ბრძოლის ღონისძიების გატარებაზე;
2. ვის ევალება ჩვენს არეალში შემოჭრილი საკარანტინო მავნებლების ბიოლოგიის შესწავლა გარემო პირობების გათვალისწინებით, რადგან მავნებელს სხვადასხვა მავნეობის ზონაში განსხვავებული ბიოლოგია ახასიათებს და გენერაციების რაოდენობაც სხვადასხვაა;
3. საჭიროა თუ არა ამა თუ იმ მავნე ორგანიზმის გავრცელებისა და საზიანო მოქმედების პროგნოზირება?
აქედან გამომდინარე, სასწრაფო ღონისძიების სახით, დასავლეთ საქართველო საკარანტინო ზონად უნდა გამოცხადდეს და დაწესდეს უმკაცრესი კონტროლი, რაც პირველ რიგში იმით უნდა გამოიხატოს, რომ კარანტინის დამრღვევი კანონით დაისაჯოს. არსებობს "წითელი წიგნის" კანონიც, რომ "ბზის მცენარეების მოჭრა აკრძალულია და ისჯება კანონით".
აქვე უნდა ითქვას, რომ ამ კანონმა ძალა დაკარგა, რადგან მოსაჭრელიც ბევრი არაფერია დარჩენილი და ერთ-ერთი მიზეზი ესეცაა, რომ ბზის ალურას გავრცელების გამო დღემდე სერიოზული განგაში არაა ატეხილი.
ანგელინა ნიკოლაიშვილი,
აგრარული უნივერსიტეტის ჩაის, სუბტროპიკულ კულტურათა და ჩაის მრეწველობის მეცნიერი თანამშრომელი, ბიოლოგიის აკადემიური დოქტორი
