გოზინაყის გარეშე ახალი წლის სუფრაწარმოუდგენელია. დღეს მოგაწვდით ინფორმაციას იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა შეარჩიოთ თაფლი _ როგორ ამოიცნოთ, ნატურალურია თუ ფალსიფიცირებული იგი?
თაფლის სასარგებლო თვისებები
თაფლი ერთ-ერთი ყველაზე ძვირფასი საკვები პროდუქტია. მისი მაღალი კვებითი ღირებულება და სამკურნალო თვისებები განისაზღვრება არა მარტო ადვილად ასათვისებელი შაქრის დიდი რაოდენობით, არამედ, ფიზიოლოგიურად სრულფასოვანი მინერალური ნივთიერებების, ფერმენტების, ვიტამინებისა და ანტიმიკრობული ნივთიერებების შემცველობით. ნატურალური თაფლი აძლიერებს ნივთიერებათა ცვლას, ხასიათდება ბაქტერიოციდული, ანთების საწინააღმდეგო და მატონიზირებელი მოქმედებით. აჩქარებს ქსოვილების აღდგენას, აწესრიგებს საჭმლის მომნელებელი სისტემის მუშაობას, ასტიმულირებს შინაგანი ორგანოებისა და იმუნური სისტემის მუშაობას.
სამწუხაროდ, ბაზარზე საკმაოდ ხშირად იყიდება ფალსიფიცირებული თაფლი. სასარგებლოა, ვიცოდეთ ნამდვილი და ფალსიფიცირებული თაფლის გარჩევა. გთავაზობთ რამდენიმე საშუალებას.
გამჭვირვალობა: თაფლის სხვადასხვა ფერი შეიძლება იყოს (ყვავილოვანი თაფლი ღია ყვითელი ფერისაა, ცაცხვის – ქარვისფერი, იონჯისა – თითქმის უფერო, წაბლის – ყავისფერი). ნამდვილი თაფლი, თუკი მას დაწყებული არ აქვს ჩაშაქრება, აუცილებლად გამჭვირვალეა (თაფლი ჩაშაქრებას აცივებისთანავე იწყებს, ამიტომ, ზამთრის თვეებში ნატურალური თაფლიც გაუმჭვირვალე, დაბურული ხდება); თაფლი, რომელსაც მინარევები აქვს (შაქარი, სახამებელი ან სხვა) მღვრიეა და თუ კარგად დავაკვირდებით, შესაძლებელია ნალექის შემჩნევაც.
არომატი: ნამდვილი თაფლი გამოირჩევა მხოლოდ მისთვის დამახასიათებელი არომატით, რომელიც არც ძალიან მძაფრი უნდა იყოს და არც _ ძალიან სუსტი. შაქრის შემცველ თაფლს არომატი თითქმის არ აქვს, მისი გემო ჰგავს შაქრიანი წყლის გემოს.
გემო: ნატურალური თაფლი არა მარტო ტკბილია, მისი სიტკბო ოდნავ წვავს ყელს.
სისქე: თაფლის მცირე რაოდენობის პირში ჩადებისას, ის სწრაფად არ დნება და დროის გარკვეულ მონაკვეთში ფორმას ინარჩუნებს; დაიწვეთეთ თაფლი ხელის ზურგზე, თუ წვეთი შეინარჩუნებს ფორმას და არ დაიშლება _ თაფლი ნატურალურია;
კონსისტენცია: გასრისეთ თაფლი თითებს შორის. ნატურალური თაფლის კონსისტენცია ნაზია, მას კანი შეიწოვს. ფალსიფიცირებული თაფლი უხეში კონსისტენციისაა დაკოშტების სახით რჩება თითებს შორის; ნატურალური თაფლი ჩაშაქრებულიც კი ერთგვაროვანია, განშრევებების გარეშე, შაქრის ცალკეული კრისტალები მასში არ იგრძნობა;
წყლის შემცველობა: მომწიფებული ნატურალური თაფლი თითქმის არ შეიცავს წყალს. ამიტომ, თუ მას დააწვეთებთ ქაღალდზე, არ წარმოქმის სველ ლაქას. ფალსიფიცირებული თაფლი კი ქაღალდს ასველებს; შეგიძლიათ ასეც გამოსცადოთ: ჩაუშვით თაფლში პურის პატარა ნაჭერი და გააჩერეთ 10-12 წთ. ამოიღეთ, თუ თაფლი ნატურალურია, პური გამაგრდება, თუ ფალსიფიცირებულია _ დარბილდება.
კიდევ რამდენიმე რჩევა ნატურალური თაფლის გამოსაცნობად:
_ ამოიღეთ თაფლი კოვზით, თუ იგი ნატურალურია, წარმოიქმნება გრძელი (10-12 სმ) “ძაფი”, რომელიც დიდხანს არ წყდება და თუ კოვზს დაატრიალებთ, ზედ დაეხვევა. როდესაც თაფლის ძაფი გაწყდება, ზედაპირზე წარმოიქმნება პატარა ბორცვი, რომელიც ნელ-ნელა გასწორდება;
_ გახსენით ერთი სუფრის კოვზი თაფლი ერთ ჩაის ჭიქა ცხელ წყალში, ნატურალური თაფლი მთლიანად გაიხსნება და არ წარმოქმნის ნალექს, ხსნარი არ აიმღვრევა თუ მას ცოტაოდენ სპირტს დავუმატებთ;
_ წაუსვით თაფლის თხელი ფენა ფურცელს ისე, რომ კიდეები თავისუფალი დარჩეს. ფურცელს წაუკიდეთ ცეცხლი. თუ ცეცხლი ჩაქრა, თაფლი ნატურალურია, თუ მთელი ფურცელი დაიწვა, თაფლი ფალსიფიცირულია;
_ თაფლის წვეთს მოაყარეთ ცოტაოდენი სახამებელი, თუ იგი თეთრ ნაფიფქად დარჩა თაფლი ნატურალურია;
_ ჩაის სუსტ და თბილ ნაყენს დაუმატეთ ცოტაოდენი თაფლი, თუ იგი ნატურალურია, ჩაი გამუქდება, მაგრამ ნალექი არ წარმოიქმნება;
_ გავარვარებული ნემსი ჩაუშვით თაფლში, თუ მასზე წარმოიქმნება წებოვანი მასა, თაფლი ფალსიფიცირებულია, ნატურალურ თაფლში ნემსი სუფთა დარჩება.
გახსოვდეთ: თუ ზამთარში ან გაზაფხულზე თხევად, გამჭვირვალე თაფლს გთავაზობენ, დაფიქრდით სანამ ასეთ თაფლს იყიდით. თხევადი თაფლი ზამთარში საკმაოდ იშვიათია, თაფლის ძალიან ცოტა სახეობა (აკაციის, წაბლის), რომლებშიც მაღალია ფრუქტოზის შემცველობა, გაზაფხულამდე თხევადი რჩება. თაფლი ზამთარში ჩაშაქრებას იწყებს და გამჭვირვალობას კარგავს. თუ ზამთარში თაფლს შებურული ფერიც კი არ დაკრავს, ის ან ხელოვნურია, ან ფუტკარს შაქრის ვაჟინით კვებავდნენ. შესაძლოა, თაფლი ნატურალურია, მაგრამ იგი ჩაშაქრდა და გასადნობად გააცხელეს. სამკურნალო თვისებები ასეთ თაფლს აღარ აქვს.
თაფლის შენახვა და მოხმარება:
_ თაფლი ბნელ და გრილ ადგილას უნდა შეინახოთ მინის ან მომინანქრებულ თავდახურულ ჭურჭელში, რადგან იგი საკმაოდ ადვილად იღებს უცხო სუნს. ასეთ პირობებში, თაფლი შეიძლება წლების განმავლობაში შევინახოთ;
_ მზის პირდაპირი სხივები უარყოფითად მოქმედებს თაფლზე. 48 საათით მზეზე გაჩერების შემდეგ, მასში იშლება ფერმენტების მნიშვნელოვანი ნაწილი;
_ არ შეიძლება თაფლის შენახვა ლითონის ჭურჭელში, ვინაიდან იგი რეაქციაში შედის და წარმოქმნის მომწამლავ მარილებს. პლასტმასის ჭურჭელში თაფლი შეიძლება შევინახოთ მაქსიმუმ ერთი კვირის განმავლობაში;
_ თაფლის სასარგებლო თვისებები თერმული დამუშავების შემდეგ ისპობა, ამიტომ, ნუ გააცხელებთ ან მოხარშავთ თაფლს;
_ ნუ ჩადებთ თაფლს მდუღარე წყალში ან ჩაიში. გააგრილეთ ჩაი და მხოლოდ შემდეგ უყავით თაფლი.
_ თუ ჩაშაქრული თაფლი არ გიყვართ, იმისთვის რომ თაფლმა სასარგებლო თვისებები არ დაკარგოს, იგი ძალიან ფრთხილად უნდა გაადნოთ: ჩადეთ ქილა თბილ (არა უმეტეს 40C) წყალში და დაელოდეთ.
სამწუხაროდ, გოზინაყის მომზადებისას თაფლის სასარგებლო თვისებები ისპობა.
თაფლის წყალი ნებისმიერი კანისთვის:
1 სუფრის კოვზი თაფლი შეათბეთ, დაუმატეთ 1 ჭიქა თბილი წყალი და 3-5 წვენი ლიმონი. შეანჯღრიეთ. მოიხმარეთ სახის გასაწმენდად.
თაფლის ნიღბები
_ რომელიმე მკვებავი კრემის 1 ჩაის კოვზი დაუმატეთ 1 სუფრის კოვზ გამდნარ თაფლს. ჩააწვეთეთ 5-7 წვეთი ლიმონი. ყველაფერი კარგად აურიეთ. დაიდეთ სახეზე ნახევარი საათით. ჩამოიბანეთ თბილი წყლით.
_ 2 სუფრის კოვზ თაფლს დაუმატეთ 2 სუფრის კოვზი თბილი რძე. აურიეთ, წაისვით სახეზე. ნახევარი საათის შემდეგ ჩამოიბანეთ თბილი წყლით.
_ 2 სუფრის კოვზი თაფლი შეათბეთ, დაუმატეთ 2 სუფრის კოვზი ხორბლის უხეში ფქვილი, ნახევარი კოვზი ლიმონის წვენი. ნიღაბი თბილად დაიდეთ სახეზე. ნახევარი საათის შემდეგ ჩამოიბანეთ.
სხვა რჩევები
_ დაჭრილი ხახვი შეწვამდე ამოავლეთ ფქვილში. ასე უფრო ოქროსფრად შეიწვება და სურნელიც უკეთესი ექნება.
_ ქაშაყის (“სელიოდკის”) გაწმენდის, ხახვის ან ნივრის დაჭრის შემდეგ ხელებზე სუფრის მარილი გაისვით, ან ძმარი შეიზილეთ და გრილი წყლით დაიბარეთ. უსიამოვნო სუნი გაქრება.
_ მინანქრის ქვაბი რძეს არ მიიწვავს, თუ შიგ 1 ნატეხ შაქარს ჩააგდებთ.
_ ხორცის ნაჭრები ლამაზად დაიბრაწება, თუ შეწვამდე შაქრის პუდრს მოაფრქვევთ.
_ კარტოფილს მას შემდეგ მოაყარეთ მარილი, როცა უკვე შეწითლდება. თუ თავიდანვე მარილიანს დაყრით ცხიმიან ტაფაზე, მაშინ მარილი ცხიმს შეერევა და კარტოფილის ნაჭრები ფორმას დაკარგავს.
_ ბევრს არ მოსწონს თხის რძის გემო, მაგრამ ამ მიზეზით არ ღირს ამ სასარგებლო პროდუქტზე უარის თქმა. მით უფრო, რომ უსიამოვნო სუნის გაქრობა ძალიან ადვილია: დუღილის დროს რძეში ჩაყარეთ ცოტა მარილი.
_ ცხიმის გადნობისას შხეფები არ იქნება, თუ მანამდე ტაფაზე დაყრით ცოტა მარილს.
_ მარილიანი წყლით კარგად იწმინდება სარკე და ფანჯრის მინები, თანაც მარილი ფანჯრის მინებს ყინვისგანაც იცავს.