“ბარი უნდა იცნობდეს მთასა და საქმეზე შეყვარებული და-ძმას”

ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ მთისპირის მკვიდრი და-ძმის _ კახა და ელენე მახარაძეების ცხოვრებისა და შრომისმოყვარეობის ამბავს, ვინც შორიდან გაიგებს თუ ახლოს დაინახავს, ორივე შემთხვევაში აუცილებლად გაიფიქრებს, ცოტა ზებუნებრივი ძალის მქონე ადამიანებთან ხომ არ აქვთ საქმე.

ერთი შეხედვით, მათი საოჯახო შრომა მოხუცის დედის მოვლა და მრავალმხრივი სამეურნეო საქმიანობაა, რასაც სხვებიც აკეთებენ. თუმცა, როცა უსმენ მორიგ ეპიზოდს, როგორ უვლის 35 სულ პირუტყვს ორი ადამიანი, მერე მთაში დაკარგული ერთ-ერთი “ლამაზას” ძებნაში თავზე ათენდებათ და საქონლის ნაცვლად დათვს გადაეყრებიან, თან ასეთი არაერთი შემთხვევა ახსოვთ, ბუნებრივია, ფიქრობ, რომ გმირობა, სიმამაცე და გამბედაობა მხოლოდ ომში თოფის სროლა არ არის…

და-ძმა მახარაძეების უსაზღვრო შრომისმოყვარეობასა და უდიდეს ადამიანურ ბუნებაზე, მოყვასისთვის თავდადებაზე სოფელსა და რაიონში ბევრმა იცის. სამეგობროშიც ხშირად ამბობენ, ბარი უკეთ უნდა იცნობდეს მთასა და საყვარელ საქმეზე შეყვარებულ და-ძმასო.

თუმცა, თავად მახარაძეები მიიჩნევენ, რომ ყველა ადამიანი ასეთი უნდა იყოს და განსაკუთრებული არაფრით არიან.

სოფელ მთისპირში, მთის წვერზე მცხოვრებ კახა მახარაძეს ადამიანებთან ურთიერთობისას უყვარს ფეხის წვერებზე სიარული: ოღონდაც ვინმეს გვერდით დაუდგეს, დაეხმაროს, ზრდილობასა და მეგობრობაში არ შეეშალოს… თორემ მთაში დაქრის ფეხით, ტრაქტორით თუ მანქანით; პირადად იცის მთისპირის ტერიტორიის საზღვრები და თითოეული ბუჩქისა და ხის ძირი. ბრალი მისი, ვინც თუნდაც ერთი ძირის უკანონოდ მოჭრას გარისკავს.

მახარაძეების ოჯახში სტუმრობა ლაღი იუმორით იწყება: _ უახლოესი მეზობლები არ გვყავს, სოფელში ოჯახები ერთმანეთისგან მოშორებით დგას. აი, დათვი კი გვსტუმრობს ხოლმე, სკამზე კი არ ჩამოგიჯდება მეზობელივით, მაგრამ წილში კი გვიჯდება _ რაც კვახები გვქონდა, ჯერ უბურთავია, ზოგიც დაუჩეჩქვავს, ზოგი კიდევ აქვე ჩამომდინარ ბახვისწყალში გადაუყრია, _ ხუმრობენ ისინი და დათუნია დრუნჩას მაინც სიყვარულით მოიხსენიებენ.

ელენე მახარაძე ძირითადად ძროხების მოწველით, რძის ნაწარმის დამზადებით და ამ ყველაფერთან თანმხლები სხვა საოჯახო საქმეებითაა დაკავებული. კახა კი უფრო “საგარეო საქმეებს” აგვარებს, თუმცა, უამრავ ბოჩოლას მზრუნველ ხელს არასდროს აკლებს და დღეისთვის ზამთრის შესახვედრად ემზადება. განსაკუთრებულ ყურადღებას აქცევს პირუტყვის მოვლას და ზამთარში მის გამოსაკვებად საკუთარი ნაცადი ერთი მეთოდიც აქვს _ ზამთრისთვის სხვადასხვა ყანებიდან აღებულ ჩალის ღეროებს ასაწყობებს, მერე ელექტროხერხით სწრაფად ჭრის და მარილმოპნეულს პირუტყვი მადიანად შეექცევა. მიაჩნია, რომ ჭკვიანი მეურნე სწორედ უამრავ საყანე ფართობებში დატოვებულ ჩალის ღეროებს არ იზარალებს და საუკეთესო საკვებ საშუალებად აქცევს.

_ თუ ვინმე ამ მეთოდით დაინტერესდება და ჩალის ღეროებს ნოემბრის შუა რიცხვების შემდეგ მოჭრის, როცა უკვე გამხმარია, ეს იქნება საუკეთესო დამხმარე საშუალება პირუტყვის გამოსაკვებად. არ მინდა ისე გაიგონ, რომ მხოლოდ ჩალის ღეროები ეყოფა პირუტყვს ზამთრის მანძილზე, _ გვეუბნება კახა მახარაძე და იხსენებს შორეულ ბავშვობას, თუ როგორ შეიყვარა იმთავითვე, მესაქონლეობის მიმდევარ ოჯახში გაზრდილმა პატარა ბიჭმა პირუტყვი, მისანი წიქარა და მასზე მზრუნველობა არა უბრალო, არამედ საკრალურ საქმედ აქცია.

_ ექვსი წლის ვიყავი, როცა შინიდან გავიპარე ძროხების მოსაძებნად. ვიპოვე და მოვდენე კიდეც, თუმცა, მშობლები კი შევაშინე… იმდენად მიყვარს ეს საქმე, მოგვიანებით მამა მეუბნებოდა კიდეც, იცოდე, აქ არ ჩარჩე, პირად ცხოვრებასაც მიხედე, თორემ ამ ყველაფერს გაგიყიდიო… _ სევდაც ახლავს ბატონ კახას საუბარს.

მამის გარდაცვალების შემდეგ კიდევ უფრო მიეჯაჭვა მთას. უხარია, როცა ბარიდან მეგობრები ამოვლენ და სტუმარ-მასპინძლობაში ცნობილს, ერთი სული აქვს მომდევნო სტუმრიანობამდეც. სწორედ მისი მეგობრების წინადადებას გავყევით მთისკენ: ეს კაცი ბარს და მთელ საქართველოს უფრო უკეთ თქვენ შეგიძლიათ, გააცნოთო…

კახა მახარაძის შემოქმედებითი უნარები მრავლის მომცველია. საკუთარი ხელითა და გემოვნებით აკეთებს რემონტს საკუთარ სახლში. ერთი სურვილი აქვს _ მამაპაპისეული იერი შეუნარჩუნოს ოდას და კარმიდამოს.

ელენე მახარაძე ოჯახის დიასახლისობას და უმცროს ძმაზე ზრუნვას აწ გარდაცვლილი მამის ხსოვნის წინაშე ვალდებულებად მიიჩნევს.

_ ჩემი მისახედი რა სჭირს, მარა ძალიან ბევრი საქმე აქვს. ახლა მინდა, ოჯახი შექმნას და მე, როგორც უფროსმა დამ, დავეხმარო შვილების გაზრდასა და ზოგადად ოჯახის კიდევ უფრო გაძლიერებაში. მეტი ნატვრა არაფერი მაქვს, _ გვეუბნება ქალბატონი ელენე და საკუთარი ცხოვრებიდან იხსენებს ერთ ნიშანდობლივ ეპიზოდს, როცა ზოოტექნიკოსის პროფესია, მისივე თქმით, ყველაზე ძალიან ჟურნალისტმა შეაყვარა, მიუხედავად იმისა, რომ წინაპირობა ჯერ ოჯახმა, მერე კი ინსტიტუტმა შეუქმნა.

_ 1985 წელს, ინსტიტუტის დამთავრების შემდეგ, ლიხაურის მეცხოველეობის ფერმაში გამანაწილეს. უგულოდ საქმე არასდროს მიკეთებია, მაგრამ ახალმისული ვიყავი და თავის გამოჩენის სურვილი და ამბიცია ნამდვილად მქონდა. მალე მოვიდა წარმატებაც _ რაიონში პირველ ადგილზე გამომაცხადეს, როგორც მოწინავე ზოოტექნიკოსი და ბულგარეთის საგზურიც მივიღე. ყოველივე ეს მაშინ გაშუქდა ჟურნალში: “საქართველოს სოფლის მეურნეობა”. ჟურნალისტი ისე აღწერდა ჩემს განწყობას პირუტყვისადმი, მეგონა ჩემს გულში იჯდა. მას შემდეგ საკუთარი პროფესია უფრო შემიყვარდა და ადამიანი_ ჟურნალისტი მაინც მუდამ სიმპატიას და სიყვარულს იწვევს ჩემში, _ გვიამბობს ქალბატონი ელენე.

მესაქონლეობა დიდწილად განსაზღვრავს მახარაძეების საოჯახო მეურნეობას, მხოლოდ ამით არ შემოისაზღვრებიან და მათ ხეხილოვანთა ბაღიც აქვთ. განსაკუთრებით უხვად აქვთ თხილის პლანტაცია, რის მოვლა-დაგეგმარებას კახა მახარაძე ახლებურად გეგმავს. ამბობს, რომ თხილის გულის სიდამპლემ სერიოზულად შეუტია გურიაში გლეხკაცის მარჩენალ კულტურას და თუ არა ახლებური მიდგომა, ყველა ნიუანსის გათვალისწინებით, თხილიც ისევე დაგვემშვიდობებაო, როგორც ჩაი.

კითხვაზე, რა არის და-ძმის საქმიანობის უახლოესი მომავლის გეგმები, მხოლოდ ქალბატონი ელენე გვპასუხობს: შრომა და ისევ შრომა, ცოტა ბიზნესის კუთხით გაფართოებას ვგეგმავთ, ყველაზე ძალიან კი უმცროსი ძმის დაოჯახებას ვნატრობო.

საუცხოო დიასახლისობით ცნობილი ელენე მახარაძე გეგმავს, ყველის ფესტივალზე მიიღოს მონაწილეობა. რაც შეეხება კახას, პირად გეგმებზე საუბარი მაინც და მაინც არ უყვარს, ძალზე სიტყვაძუნწია საკუთარ თავზე საუბრისას. შემოქმედებითი უნარ-ჩვევების მქონეს, საკუთარ სახლში საკუთარი ხელით დაწყებული რემონტი ამხელს მხოლოდ, განსაკუთრებული გემოვნებით რომ დაუგეგმავს კუთხე-კუნჭული. ველის არწივის ფიტულიც თავად გაუკეთებია და თვალსაჩინო ადგილზე დგას.

ძნელია, ამ მოახლოებულ ზამთრისპირს, მთაში უამრავ პირუტყვთან და სხვა საქმესთან შებმული და-ძმის თავგანწირულ შრომას მხოლოდ რომანტიკული თვალით შეხედო. არადა, უსაზღვრო პოზიტივი, უშურველი ღიმილი და ულევი სითბოს გამოხატულება ნებისმიერ ადამიანთან შეხვედრისას, რასაც ელენე და კახა მახარაძეები ამჟღავნებენ, გარწმუნებს, რომ სწორედ ამ თვისებებით ძლევენ მთის მკაცრი პირობებით განსაზღვრულ გარემოში არსებულ ულევ წინააღმდეგობას.

ბარაქიან საქმეს და ულევ წარმატებას ვუსურვებთ ჩვენი დროის მთიელებს, და-ძმა მახარაძეებს!