გურიაში ხვნა-თესვის სეზონია და დაუხნავი ფართობების დამუშავება უკვე დაგვიანების სტადიაშიც გადავიდა. ამ დროისთვის ოზურგეთში, სახნავ-სათეს ფართობებში, როგორც არასდროს, ისეთი პასიურობაა.
გურულების სამიოდე წლის წინანდელი მწარე ხუმრობა: “მიწა სასვენიაზე გაუშვესო”, უფრო განმტკიცდა.
“სასვენიაზე გაუშვეს სახნავ-სათესი მიწები. კიდევ ორიოდე წელი თუ დაასვენებენ და არ დაითესება, უკვე გაუვალი ბარდ-ბუჩქნარი იქნება. ტურები მომრავლდება ისევ”… _ ამბობენ გურულები და მერე კი კითხვებს სვამენ:
_ იკითხა ვინმემ, რაა რეალური მიზეზი? მართლა ასე გაზარმაცდა დედაბუდიანად ყველა თუ არსებობს სერიოზული მიზეზი, რატომ არის ყოველ მომდევნო წელს უფრო უარესი მდგომარეობა? რატომ ვერ ხნავს და თესავს ხალხი კუთვნილ საყანე ფართობებს? _ შემდეგ კი რეალურ პასუხს ითხოვენ.
ოზურგეთის მუნიციპალიტეტში სახნავ-სათესი მიწა 4 500 ჰა ფართობს მოიცავს. გასულ წელს 1 500 ჰა-მდე ფართობი დაითესა. დიდი ალბათობით, საკმაოდ ნაკლები დაითესება წელს. ამის თქმის საფუძველს, არა ერთ სოფელში არსებული მდგომარეობა იძლევა.
“გურია ნიუსი” ეწვია რამდენიმე სოფელს, ესაუბრა კომპეტენტურ პირებს, მეურნეებს, სოფლის მოსახლეობის წარმომადგენლებს.
სოფელ ჭანიეთში, დღეის მდგომარეობით, ხუთიოდე ოჯახს თუ აქვს საყანე ფართობი დათესილი. რამდენიმე წლის წინ კი, სამასამდე კომლიდან, ორასზე მეტი თესავდა. ეს არის არც ისე დიდი ხნის წინანდელი რეალობა.
_ საქმე იმაშია, რომ ხალხს მეტად გაუჭირდა. საყანე ფართობები შესაღობია. ძვირია მასალა, რითაც უნდა შეიღობოს. გლეხკაცს, თუნდაც 2 000 კვ.მ. მიწის ფართობის შემოღობვა, იმდენად ძვირი უჯდება, რომ შემდეგ კიდევ დახვა-დათესვაზე ფიქრიც აღარ სურს და იძულებით ტოვებს დაუთესავს, _ ამბობს აგრონომი, სოფელ ჭანიეთის მკვიდრი ელდარ თავაძე.
_ ჯერ ერთი, შეუღობავია თითქმის, მთელი მასივები. ძველი ღობეები გაფუჭდა. პირველად 90-იან წლებში დაიწყო ხალხმა საკუთარი ფართობების შემოღობვა. როცა პრივატიზაციის შემდგომ მიწა საკუთრებაში გადასცეს. მას შემდეგ არ შეღობილა. დაძველდა, დაიჟანგა და გაცვდა მავთულები და ღობეებიც მთლიანად გაფუჭდა. გარდა ამისა, დღეს საწვავი ისევ ძვირდება. აქედან გამომდინარე, დახვნა-დათესვაც გაძვირებულია. ტრაქტორისტები, წლების წინ, ხალხს ნისიად ემსახურებოდნენ. ახლა მსგავსს ვერ გაიგებ. კი მინდა, დავთესო, მაგრამ როგორ? როგორ გგონიათ, 4-5 ლარის გადახდა მირჩევნია ერთ კილოგრამ სიმინდის ფქვილში? _ ამბობს ჭანიეთის მკვიდრი მზია ქავთარაძე.
სოფელ გურიანთაში, ადგილობრივების საკუთრებაშია 40 ჰა-ზე მეტი სახნავ-სათესი მიწა. მათ ლეკიანშიც აქვთ საყანე ფართობები.
_ გურიანთას რომ სოფელში ფართობი აქვს, ასეთი ნოყიერი, ძალიან კარგი საყანე მიწა, ნაკლებად არის სადმე. დღეს დაუთესავია. რაღაც სიზარმაცეც არის. როგორ ვერ უნდა მოახერხოს ვერავინ, რომ ყანა დათესოს? კი, ბატონო, გასაჭირია, მაგრამ ხუთ ლარს რომ იხდიან ერთ კილოგრამ ფქვილში, დავიჯერო, ეს ურჩევნიათ? ადამიანმაც უნდა მოინდომოს, რომ სეზონზე მოსავალი მოიწიოს. თუ არადა, გაცილებით ბევრის დახარჯვა მოუწევთ, _ ამბობს სოფელ გურიანთის მკვიდრი, აგრონომი აკაკი ღლონტი.
_ წლევანდელ სეზონზე, ათასი კვ.მ. მიწის დახვნა-დათესვა 70-80 ლარი ღირს. მუშახელი თუ დაიქირავა, დღიურად, სულ ცოტა, 50 ლარი მაინც უნდა გადაუხადოს. ცალკე თემაა გაძვირებული საწვავი. შემდეგ კი მოსავლის აღება. ამ ყველაფერს, რომ ვიანგარიშეთ ოჯახში, თითქმის, 400 ლარი დასჭირდა. ამდენივე თანხით კი უფრო მეტ სიმინდს ვიყიდით სეზონზე, ვიდრე მოვიწევთ. ამიტომ არ ღირს შრომა. როცა თვითღირებულება საკმაოდ მეტია ღირებულებაზე, რატომ უნდა ვიწვალოთ? თორემ ჩემი მამა-პაპა შრომით ირჩენდა თავს. ყანაში ჩასვლა გვიხაროდა, რადგან, უხვ მოსავალს ვიწევდით, _ გვეუბნება სოფელ შემოქმედის მკვიდრი შორენა სიმონიშვილი.
_ როგორც შარშან იყო, მეათედიც არ დათესილა საყანე ფართობების, ისე იქნება წელსაც. საწვავის გარდა, სასუქის ფასებიც ნახეთ… ყველანაირად ყელში აქვს ადამიანს წაჭერილი. ხაზგასმით უნდა ვთქვა, რომ სოფელში, სოფლის პირობებში მცხოვრებ და მყოფ ადამიანს არ აქვს ყანის დათესვის ფუფუნება! დიახ, დღეს უკვე ეს ფუფუნებაა, თუკი შეძლებ! ასეთ მდგომარეობამდე მივედით, _ ამბობს სოფელ ლიხაურის მკვიდრი ზურაბ ვასაძე.
ჩვენ არა ერთ სოფლის მკვიდრს გავესაუბრეთ და ძირითადად, ყველგან ერთსა და იმავე პრობლემაზე საუბრობენ _ ხელისშემშლელი და დამაბრკოლებელია სახნავი ტექნიკის სიმცირე, საწვავის და სასუქის სიძვირე, უფრო და უფრო მეტი ფართობია შეუღობავი, გადინებულია მუშახელი. აქედან გამომდინარე, ფულიც რომ იშოვონ ერთჯერადად, დათესვას აზრი არ აქვს, რადგან თვითღირებულება ბევრად მეტია ღირებულებაზე და სასაცილოა, ტყუილად შრომის წყალში გადაყრა.
ამ ეტაპზე, ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფლებში შედარებით აქტიურად ხდება ყანების დახვნა და დათესვა სოფლებში: ნაღობილევში, ნაგომარში, შემოქმედში, ჯუმათსა და ლეკიანის ფართობში.
რა გამოსავალი შეიძლება მოიძებნოს, რომ სოფელში ხალხმა შეძლოს საყანე ფართობების ჯერ შეღობვა, ამ უპირველესი პრობლემის გადაჭრა. შემდეგ კი დათესვა. ხალხი ამბობს, რომ მეტად უნდა იაქტიურონ მუნიციპალიტეტის მერის წარმომადგენლებმა:
_ რაღაც უნდა მოვიფიქროთ ერთად. ხომ ყველა ხედავს, რომ ყოველ წელს უკან მიდის საქმე? თუ ეკონომიკური მდგომარეობა გაუმჯობესდა, უკეთაა ყველაფერი, მაშინ ერთი კილოგრამი სიმინდის ფქვილი 4-5 ლარი არ ეღირება. ადამიანს ურჩევნია, რომ ხანდახან იყიდოს და გადაიხადოს ძვირი ფასი. თუ არადა, საერთოდ არ იყიდოს.
_ პური ან პურის ფქვილი ხომ იქნება? იმას ვიყიდით, აბა, რა ვქნათ? _ ამბობენ ისინი.
შედარებით იმედიანად საუბრობს სოფელ შემოქმედის მკვიდრი ბესო ლომინაძე. ის ამბობს, რომ ლეკიანში აქვთ ფართობები, ნაწილობრივ დახნულია. ტრაქტორი თვითონვე შეიძინა და არ აქვს პრობლემა.
_ მთავარია, ცოტა ამინდმა შეგვიწყოს ხელი. ხვნა-თესვის დროს, თანხა, უმეტესად, არასდროს არ აქვს ხალხს. თუმცა, ვახერხებთ და დაუხნავს არ ვტოვებთ. ერთმანეთს ვეხმარებით, ნისიად ვამუშავებთ და შემდეგ ვალს ვისტუმრებთ. მთავარია, ვიყოთ კარგად, _ ამბობს ბესო ლომინაძე.
საყანე ფართობების მფლობელი სხვადასხვა სოფლის მცხოვრებნი გამოთქვამენ მოსაზრებას, რომ იქნებ, სამომავლოდ მაინც მოხერხდეს სოფლის პროგრამით გათვალისწინებული თანხის, საყანე ფართობების შესაღობად გადამისამართება.
_ სოფლის პროგრამით გათვალისწინებული თანხა ინფრასტრუქტურული სამუშაოების შესასრულებლად არის განსაზღვრული. თუმცა, თუ კონკრეტულად სოფლის მცხოვრებთა სრული შემადგენლობა ისურვებს, ასე ვთქვათ, გადამისამართებას, შესაძლოა, ამის თაობაზე თავად მიმართონ განცხადებით მუნიციპალიტეტის მერიას თუ საკრებულოს, _ გვითხრეს ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის მერიაში.
ავტორი
