ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ლიხაურის, ჭანიეთის, მაკვანეთის მკვიდრთაგან არაერთხელ ისმის, რომ მათთან, ასევე სხვა სოფლებშიც, ტურების ნამდვილი შემოსევაა და ამ საქმეს სერიოზულად უნდა მიეხედოს.
აღნიშნული სოფლების მცხოვრებლებმა რედაქციას თხოვნით მომართეს.
“პატივცემულო რედაქცია, ჩვენ “კარმიდამო ჩემის” აქტიური მკითხველები ვართ. მართალია, ჩაის კულტურა უმეტესად ამოიძირკვა, მაგრამ დარჩენილ გაველურებულ ნაწილში, აგრეთვე, სოფლების მიმდებარე ტყეებში უხვად ბინადრობს ტურა. ღამით განუწყვეტელი კივილი ისმის და ვერ დაიძინებ ან მძინარეს გული შეგიქანდება, როცა საშინელ კივილს ჭიშკართან გაიგონებ. ისინი უშიშრად შემოდიან ეზოებში, იტაცებენ შინაურ ფრინველს, გოჭებსაც კი. გთხოვთ, გამოაქვეყნოთ ამის თაობაზე წერილი, რომ რაღაც ფორმით ხელისუფლებამ იზრუნოს პრობლემის მოსაგვარებლად”.
ცნობილი მონადირე ენვერ კომახიძე და ბუნების, ფლორისა და ფაუნის ტრფიალი ვოვა სალუქვაძე ჩვენთან საუბარში ამბობენ, რომ პრობლემა მართლაც რეალურია, თუმცა, მოგვარებისას გონივრულ მიდგომას საჭიროებს.
_ ოზურგეთში, ამ ორიოდე წლის წინ, ბაზრის ტერიტორიაზე, ტურებმა დაცვის მუშაკები დაკბინეს. ეს ველური ცხოველი ისე გათამამდა, რომ სახლების სიახლოვეს ჯიქურ მიდიან. გარეული კურდღელი რომ თითქმის აღარ არის დღეს, ეს ტურის “დამსახურებაა”.
მე ურთიერთობა მაქვს აღმოსავლეთ საქართველოში მცხოვრებ კოლეგებთან, კერძოდ, დედოფლისწყაროელ მონადირეებთან. მათგან ვიცი, რომ ადგილობრივი საკრებულოს გადაწყვეტილებით, თითოეული ტურის მოკვლაზე მონადირეს 10 ლარით ასაჩუქრებენ. რა თქმა უნდა, ამ ცხოველის ხელაღებით გაჟლეტა არ შეიძლება, თუმცა, გარკვეული ღონისძიება უნდა გატარდეს. კომუნისტების დროს ტურებზე ნადირობდნენ ზამთრის პერიოდში და ტყავს აბარებდნენ. თუ ახლა მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვის ტყავს აბარებენ და თურქეთში გააქვთ, ამითაც შეიძლება სახელმწიფომ თუ კერძო პირმა ხეირი ნახოს. მე, როგორც გურიის სამონადირეო კავშირის “ტყის ძმების” ხელმძღვანელი, ამ საკითხის ირგვლივ ვისაუბრებ ხელისუფლებასთან, _ გვითხრა ენვერ კომახიძემ.
ვოვა სალუქვაძე კი ამბობს, რომ საქმეს პრაგმატული მიდგომა სჭირდება.
_ ამ საკითხისადმი ბრმად მიდგომა არ შეიძლება. როცა ბალანსი დარღვეულია, ადამიანი უნდა ჩაერიოს და დაარეგულიროს. ცუდია, რომ გარეული კურდღელი უკვე აღარაა და ამაში ტურას “ლომის წილი” მიუძღვის. თუმცა, ეკობალანსში ტურა დიდ როლს თამაშობს _ ის მღრღნელებს ანადგურებს და საკუთარი დადებითი ადგილი უჭირავს ბუნებაში. ეკოლოგიურ ბალანსთან მიდგომის ნორმა და სტანდარტი უნდა შემუშავდეს. ეს თემა მნიშვნელოვანია და მოგვარებას ექვემდებარება. მთავარია, ამის ნება იყოს. რჩევა უნდა ვკითხო მეზობელ რეგიონებს, რა ხდება ამ კუთხით და ასე შემდეგ, _ გვითხრა სალუქვაძემ.
ტურას აქვს, როგორც დადებითი, ასევე, უარყოფითი თვისებები. ის დღე-ღამეში 25-30 მღრღნელს ანადგურებს. ასუფთავებს ბუნებრივ გარემოს _ იკვებება მძორითაც. მართალია, მტაცებელია, მაგრამ, ძირითადად, ავადმყოფ და ბებერ ნადირ-ფრინველებზე ნადირობს. ბინადრობს, ძირითადად, ბუჩქებსა და გაუვალ შამბნარებში, ძეძვიანებში.
ტურას ერთი ძალზე საინტერესო და უცნაური თვისება ახასიათებს _ ბუნებაში თუ 9-10 წელიწადს ცოცხლობს, ტყვეობაში 16 წელიწადს ძლებს. ასევე, ადვილად შინაურდება და პატრონისადმი დიდი ერთგულებით გამოირჩევა. ამბობენ კიდეც, რომ ის არის “გარეული ძაღლი”.
“კარმიდამო ჩემი” ტურის შემოჩვევასთან დაკავშირებულ პრობლემის მოგვარებაზე ახლო მომავალშიც ისაუბრებს მკითხველთან.
